PAPÉS D’EMPRENTA CONDENADA (V. III)

Nos primeiros anos deste século a Comisión Técnica de Prensa Histórica do Consello da Cultura Galega impulsou un proxecto de investigación que tiña o obxectivo de reunir nun volume todos os textos conservados, manuscritos ou impresos, que se escribiron en galego entre 1797 e 1846, coa exclusión dos vilancicos mindonienses por constituíren un xénero singular que requiriría unha aproximación particular que xa realizara con brillantez Carlos Villanueva. Se 1797 fora o ano en que Manuel Pardo de Andrade, un dos xornalistas e escritores máis activos e fecundos daquela época, puxo en letras de molde no Diario de Madrid o seu primeiro poema en galego, en 1846 produciuse o frustrado levantamento progresista e provincialista contra o Goberno moderado de Narváez, nun momento en que a prensa galega estaba desenvolvendo xa un proceso transformador que a levaría a dar máis peso aos contidos informativos ca aos ideolóxicos e tamén a dar máis cabida aos versos en lingua galega dos poetas da primeira xeración provincialista.
En 2008 deuse a coñecer a primeira entrega deste proxecto, que acabamos bautizando co nome de Papés d’emprenta condenada, tomado dun breve artigo que Manuel Freire Castrillón deu ao prelo en 1813. Novos textos e outras informacións enriqueceron o catálogo inicial en 2012. Agora, en 2023, ofrécense á comunidade científica interesada outros doce papeis novos —once impresos e un manuscrito—, tres primeiras edicións das que nada se sabía con anterioridade e outros materiais recentemente descubertos. O libro complétase cun estudo de conxunto sobre toda a produción reunida nos Papés e cunha «Cronoloxía dos textos escritos en galego entre 1797 e 1846» que permite reconstruír, con moitos máis nomes, datas e datos ca os que ata non hai moito se coñecían, a ponte que une Martín Sarmiento e Diego Cernadas con Xoán Manuel Pintos e Rosalía de Castro.

____